Hướng dẫn dùng kẹp tăng tông (Capo) khi chơi đàn guitar

Capo là một trong những phụ kiện quan trọng mà người chơi Guitar nào cũng nên sở hữu. Nó được hiểu như một dụng cụ được kẹp lên trên cần đàn guitar, với mục đích nâng tông của dây đàn guitar lên một tông khác, tùy thuộc vào giọng hát của người hát.

Chính vì vậy, tìm mua và sử dụng Capo đúng cách là nhu cầu của rất nhiều người.
 

Nhỏ gọn, tiện ích và sử dụng đơn giản là những ưu điểm mà bạn sẽ dễ dàng nhận ra khi sở hữu phụ kiện này. Kẹp tăng tông cũng được coi như ngón tay thứ “6″, nó giúp bạn đánh được các hợp âm khó một cách dễ dàng, giúp chuyển tông một bản nhạc mà bạn yêu thích nhanh chóng mà không đòi hỏi nhiều kỹ thuật.

• Tại sao bạn nên dùng Capo khi chơi Guitar?

Trong những ví dụ về Bài hát có hợp âm chẳng hạn, hoặc trong thực tế, đôi khi dù là một bài hát bạn đã đàn đi đàn lại hàng trăm lần, hợp âm thuộc làu như cháo chảy, nhưng gặp người hát không phải giọng C như bạn đã thuộc làu mà là E chẳng hạn, vậy phải làm sao? Đơn giản thôi, cứ theo qui tắc 1-6-8 hay 1-4-5 mà tăng hay giảm cung, cần lưu ý là 1-6-8 hay 1-4-5 thì cũng như nhau, 1-4-5 không tính tới những nốt thăng nhằm đếm cho dễ mà thôi. Tuy nhiên, thông thường bạn sẽ gặp phải những hợp âm lạ. Cách dễ nhất là dùng Capo, là một cái kẹp đàn rất thông dụng khi đệm đàn mục đích là kẹp chặt cả 6 dây đàn tại 1 phím đàn nhất định, ví dụ kẹp capo ở phím 4 tức là bài nhạc đã được nâng lên 4 tông. Capo không dùng trong guitar cổ điển.
 

• Chọn mua kẹp tăng tông (Capo) như thế nào?

Có rất nhiều loại Capo được thiết kế mang phong cách và màu sắc khác nhau  nhưng suy cho cùng thì chúng đều giống nhau vè chức năng cơ bản: cách nhấn xuống các dây tại một điểm nhất định trên cần đàn để nâng tông của dây đàn lên một tông khác. Tùy thuộc vào đẳng cấp của người chơi đàn mà sẽ có các loại capo khác nhau nhưng thông dụng nhất là loại bản to và kẹp được đủ 6 dây đàn guitar. Chú ý khi mua Capo Guitar:

1.     Khi lựa chọn một capo, đảm bảo rằng các sản phẩm có không có cạnh sắc hoặc thiết kế bị nhô ra > có thể làm hỏng cần đàn guitar của bạn .
2.     Đảm bảo rằng sản phẩm bạn mua có thương hiều và chính hãng. Được tặng kèm theo hướng dẫn sử dụng và phần tiếp xúc, nhấn xuống cần đàn và dây sẽ phải có vật liệu như cao su để không làm hỏng dây và cần đàn. Vật liệu cứng có thể làm hỏng đàn guitar của bạn

Bên cạnh đó, nhiều người chơi guitar chuyên nghiệp thường sử dụng capo có bản bé hơn, có thể chặn được từ 5 dây trở xuống. Ngoài ra còn có loại capo kẹp dây xen kẽ, tức là kẹp các dây 1 3 5 hoặc 2 4 6 tùy trường hợp.

• Hướng dẫn cách sử dụng Capo

Chỉnh guitar của bạn: Trước khi sử dụng capo trên đàn Guitar bạn nên lên dây cho đàn Guitar thật chuẩn. Một số guitar sẽ có Action không đều nhau trên cần đàn và một số capos sẽ gây áp lực dư thừa trên dây đàn > căng quá sẽ nhanh hỏng dây và dễ xước. Bắt đầu điều chỉnh đàn Guitar thật chuẩn sẽ giúp bạn giảm thiểu hoàn toàn những tác động của các idiosyncrasies.

 

Thực chất, có thể ví von Capo như một lược đàn có thể dịch chuyển trên cần đàn. Lược đàn là phần nhựa nằm ở đầu cần đàn, nơi mà các dây sau khi được quấn vào các núm vặn sẽ đi vào lược đàn xuống cần đàn. Việc tiếp theo là kẹp capo vào đàn. Có lẽ nhiều ngưòi nghĩ việc này đơn giản, nhưng theo mình là không. Khi kẹp capo , bạn cần bóp mạnh, đảm bảo capo lọt qua tất cả các dây mà không đụng chạm hay kéo dây. Rất nhiều ngưòi kẹp 1 phát thật nhanh vào, và thông thưòng thì bởi tính ma sát của mặt cao su tiếp xúc, dây đàn bị kéo xuống dưới, thậm chí dây 1 ( Mí ) có thể lọt ra ngoài cần đàn. Việc này ảnh hưỏng đến âm thanh chính xác của note và tuổi thọ dây đàn, gây đứt dây giữa chừng hoặc giãn dây

 Kẹp cái Capo từ phím 1 và nhích dần lên 6 thì tuy vẫn đàn 6 hợp âm trong cung Do trưởng, bạn đã có thể đệm cho ca sĩ hát ở các cung từ C# (Db) đến F# trưởng hay Gb trưởng. Tương tự, nếu đàn ở cung Sol trưởng (G) và kẹp Capo từ phím 1 đến phím 4, bạn có thể đệm cho các bài nhạc từ cung Sol thăng trưởng (hoặc La giảm thứ) đến Si trưởng

(Chú ý “ Dùng Capo ở phím 5 mà đàn những hợp âm của gia đình G thì cũng tương tự như đệm bài hát ở cung Do trưởng . Tuy nhiên các hợp âm đàn ở vị trí này sẽ cao hơn nếu đàn cung C không dùng Capo. Trong trường hợp có 2 guitar cùng đệm cho 1 ca sĩ thì 1 cây đệm ở Do trưởng không Capo , còn cây kia đệm ở Sol trưởng với Capo ở bậc 5, nghe sẽ rất hay). Nói chung lại thì chỉ cần nắm 6 hợp âm trong gia đình cung Do trưởng và thêm vào 3 hợp âm mới là G, D7và Bm , tất cả là 9 hợp âm, thì bạn có thể đệm đươc tất cả, bất chấp ca sĩ có khó tính, thay đổi tông lên xuống thế nào đi nữa

Capo Guitar Alice

• Sự biến đổi hợp âm khi sử dụng kẹp Capo

Vì Capo có chức năng thay thế lược đàn của đàn guitar, nên các hợp âm ở lược đàn sẽ biến đổi thành các hợp âm khác khi được kẹp capo lên các ngăn trên cao.
 

Hình ảnh trên đã gần như cho chúng ta biết hết về sự thay đổi tông khi sử dụng capo đối với từng ngăn. Nhắc lại một chút về nhạc lý: Ta đã biết có 7 nốt nhạc cơ bản: Đồ Rê Mi Fa Sol La Si.. Viết theo ký hiệu là C, D, E, F, G, A, H. Nhưng thực ra để đầy đủ các nốt từ nốt Đồ - đến nốt Đố tức là một quãng 8 ta có đến 12 nốt: C - C# - D - D# - E - F - F# - G - G# - A - A# - H. Như vậy, ví dụ một bài hát giọng Do trưởng (C) muốn hát lên cao ở giọng Mi (E), nhìn ở trên, bạn sẽ thấy là chênh nhau 4 tông, vậy bạn kẹp Capo ở phím 4. Và cứ bấm thế tay như bạn đã quen thuộc. Đơn giản quá phải không? Tuy vậy, trong nhiều trường hợp bạn phải tuỳ biến. Ví dụ, bài hát giọng Do trưởng (C) muốn hát xuống tông ở giọng La (A), không thể kéo xuống phím 9, hay kéo lên được!! Vậy phải làm sao? Bạn sẽ lắp Capo ở phím 2, rồi đàn bài nhạc xem như ở cung Sol trưởng (G). Vấn đề là bạn cần thông thạo khi chuyển qua Sol trưởng (G).

Tuy nhiên, các bạn không nên phụ thuộc quá nhiều vào capo. Vì có thể capo sẽ giúp các bạn giải quyết vấn đề nhanh hơn, nhưng capo không đem lại cho bạn cảm giác tốt nhất. Ý tôi là sự cảm nhận âm thanh trong giai điệu. Bạn có thể sử dụng thành thục capo, nhưng bạn sẽ không là gì nếu trường hợp bạn không đem capo theo và bạn phải đệm cho người khác hát.